शिशिर ऋतूमध्ये संचित झालेला कफ वसंत ऋतूमधील प्रखरसूर्यकिरणांनी प्रकुपित झाल्याने अग्निला क्षीण करून अनेक रोग उत्पन्न करतो; म्हणून वसंत ऋतूमध्ये खालील पध्दतीचा आहार विहार ठेवावा.

पथ्य (योग्य)आहार

• जूने जव, गहू यांचे पदार्थ

• मधाचा वापर वाढवावा

• भाजलेले मांस (कोंबडा, बकरा इ.)

• पचण्यास हलकी व रूक्ष अन्न खावीत (सातू, साळीच्या लाह्या इ.)

• जल-सुंठयुक्त पाणी

• मध +साधे पाणी

• नागरमोथा सिध्द जल पिण्याकरिता वापरावे.

पथ्य (योग्य)विहार

• वमन, नस्य,- पंचकर्म उपक्रम

• व्यायाम

• कापूर, चंदन, अगरू, केशर इ. तूर्णांनी बनलेले सुगंधि उटणे लावून मर्दन करावे.

• धूम्रपान ( औषधी द्रव्यांचे)

• कवलधारण (औषधी काढे/ तेले)

• अंजन इ. चा वापर करावा.

• सकाळच्या (पहाटेच्या) शीतल हवेमध्ये चालणे

अपथ्य (अयोग्य) आहार

• पचण्यास जड, आंबट, गोड, स्निग्ध पदार्थांचा वापर करू नये. (उदा. पनीर, चीज, विविध मिठाया, दही इ.)

अपथ्य

• विहार दिवसा झोपू नये.

• प्रखर सूर्य किरणांचे सेवन करू नये.

प्रतिबंधात्मक उपायांचा अवलंब करणे उपचारापेक्षा सदैव श्रेष्ठ आहे